Yöntem
 Doğru akım özdirenç yöntemi, yere iki noktadan elektrotlar (paslanmaz çelik çubuklar) ile elektrik akımı uygulayıp farklı iki noktada oluşan gerilim farklarının ölçülmesi ilkesi ile veri toplamaktadır. Akım elektrotlarının açıklığı ve jeolojik birimlerin elektriksel özdirençleri araştırma derinliğini belirlemektedir. Elde edilen veriler önce görünür özdirenç verisine dönüştürülür, ρa=k ∆V/I, bu bağıntıda; ρa ortamdaki tüm jeolojik birimlerin özdirençlerinin bileşkesi olarak tanımlayabileceğimiz bir değerdir. A ve B akım uygulanan elektrotlar, M ve N gerilim farkı ölçülen elektrotlar. AB aralığı bilgi alınan derinliği tanımlar. |
Veri toplama
|
Alan çalışmasında; • Ne kadar az gerilim farkı (potansiyel farkı) farkı oluşursa, o kadar fazla gürültü işe karışır. Eğer 1B Ters çözüm veya abaklar ile çalışılacaksa • Gerilim elektrotlar arasını (MN) geniş seçmek basit ama tehlikeli bir yaklaşımdır. , • Schlumberger diziliminde MN ne kadar büyük olursa gerilim o kadar kolay ölçülür ama ölçülen değer olması gereken değerden sapar!. • MN geniş açılırsa okunan değer ve hesaplanan görünür özdirenç değişir; Önerilen oran MN < ~AB/10 Alan koşullarında en azından ilk MN aralığında bu orana sadık kalınmalıdır. İzleyen açılımlarda bu oran değiştirilebilir. Geniş MN açıklığı ile yapılan ölçümler, MN değeri de kullanıldığı için 2B veya 3B ters çözüm çalışmalarında sorun yaratmaz. Elde edilen parçalı veri, modelleme çalışması öncesinde ilk MN açıklğına indirgenir. Diğer bir deyişle tüm eğri parçaları ilk MN (=0.6m, mavi) için elde edilen eğriye çakışacak şekilde kaydırılır. |
Ölçüm
Her çalışma için birbirine geçmeli en az 3 ölçü önerilir. Hat boyunca ölçümler her zaman birbirini denetler. |
Açılım Yönü
 Açılım doğrultusu veri işlemde kullanılacak yaklaşımla doğrudan ilintilidir. Eger 1B modelleme yapacaksanız hatlar olası süreksizliğe (kırık, dokanak vb) paralel alınmalıdır. Eğride atlama olaması engellenmiş olur. F uzaklığı önemlidir, 1B tabakalı modelde F derinliğinde “yalancı” bir tabaka beklenmelidir. |
|
 Eger 2B modelleme yapacaksanız hatlar olası süreksizliğe (kırık, dokanak vb) dik alınmalıdır. Eğride oluşan atlamalar olduğu gibi bırakılmalıdır. |
Araştırma derinliği
 Çalışmanın tasarımı aşamasında akım elektrotlarının açılım aralığı (AB/2) için araştırma derinliği hedefinin 3 (üç) katı ve fazlası öngörülmelidir. Yandaki resimde bir katman ve yarı sonsuz ortam için AB/2 aralıklarına göre elde edilebilecek eğriler sunulmuştur. Katman kalınlığı 100m için yarı sonsuz ortamın özdirenci en anlamlı biçimde ancak AB/2 ~ 300m den sonraki ölçümler ile ortaya konabilir |
2B Ters Çözüm
 1B modelleme çalışmalarında katmanların varlığı araştırılırken. 2B modelleme çalışmalarında yapısal bilgi araştırılmaya çalışılır. Katman – tabaka kavramı yoktur. Jeolojik yapılar hücrelere bölünmüş olarak elde edilir. |
1B veya 2B Ters Çözüm
 Aynı veriye 1B ve 2B ters çözüm uygulandığında elde edilecek sonuç farklıdır. Jeofizik araştırmalarda genelde hedef olarak aranan yanal jeolojik değişimler, 1B modelleme çalışmalarında sağlıklı olarak elde edilemez. |
|
||
ilgili kaynaklar
Ertekin,C., and Ulugergerli, E. U. Geoelectrical survey over perched aquifers in the northern part of Upper Sakarya River Basin, Türkiye. Journal of Groundwater Science and Engineering, 2022, 10(4): 335-352. https://doi.org/10.19637/j.cnki.2305-7068.2022.04.003
Ulugergerli, E. U. (2017).Marine effects on vertical electrical soundings along shorelines. Turkish Journal of Earth Sciences, 26(1), 57-72.